Gỗ mun – Đặc điểm và những ứng dụng trong cuộc sống

Cái tên “gỗ mun” đã trở nên rất quen thuộc với mọi người. Dù chưa từng trực tiếp nhìn thấy nhưng hầu như ai cũng đã từng nghe qua tên gọi này. Vậy, gỗ mun là loại gỗ như thế nào? Chúng được phân loại ra sao? Có ứng dụng gì trong cuộc sống? Hãy cùng tìm câu trả lời trong bài viết dưới đây nhé.

Tìm hiểu chung về gỗ mun

Gỗ mun được khai thác từ cây mun, là một loại gỗ cao cấp có nhiều ứng dụng trong lĩnh vực nội thất và đồ thủ công mỹ nghệ có giá trị đáng kể. Gỗ mun được sử dụng rộng rãi trên toàn thế giới cũng như tại Việt Nam.

Điểm đặc biệt khiến gỗ mun được rất nhiều người yêu thích đó là vì chất lượng xuất sắc của chúng như nặng, chắc chắn, gỗ mun có vân gỗ đều và đẹp mắt.

Cây gỗ mun có tên khoa học Diospyros mun và còn được biết đến với các tên khác như mun đen, mun sừng, mun sọc. Đây là loại cây rụng lá, thường đạt chiều cao từ 10m đến 15m và đường kính cây dao động từ 0,3m đến 0,5m. Gốc cây thường bạnh vè và vỏ màu đen, với những nứt dọc theo thân cây.

Gỗ mun được đánh giá cao như một loại gỗ quý hiếm. Nó không chỉ kháng mối mọt mà còn có độ bền vượt trội và không bị mục nát. Đặc biệt, khi sử dụng trong thời gian dài, bề mặt gỗ càng trở nên bóng loáng và đẹp hơn, khả năng chống cong vênh và chống xước cũng rất tốt. Gỗ mun thuộc loại gỗ thiên nhiên quý hiếm mà ít có loại gỗ nào có thể sánh bằng.

Những ứng dụng của gỗ mun trong đời sống

Gỗ mun đã được khai thác và sử dụng từ thời xa xưa, không chỉ tại nước ta mà còn tại nhiều quốc gia trên toàn thế giới. Đến ngày nay, loại gỗ này vẫn được ứng dụng rộng rãi trong mục đích phong thủy và thẩm mỹ.

Cụ thể, gỗ mun thường được chế tác thành các món đồ nội thất, trang trí và sản phẩm thủ công mỹ nghệ để phục vụ nhu cầu của con người.

Sử dụng trong thiết kế nội thất

Trong lĩnh vực kiến trúc nội thất, không thể không nhắc đến bộ bàn ghế sofa phòng khách, bàn ăn, giường ngủ và các món đồ phòng thờ được làm từ gỗ mun.

Một số gia đình truyền thống và những ngôi nhà thờ tổ tại nước ta còn sử dụng gỗ mun để làm cột kèo, cửa và nhiều chi tiết khác.

Sử dụng làm đổ thủ công, mỹ nghệ

Rất nhiều sản phẩm thủ công và đồ mỹ nghệ được tạo ra từ gỗ mun, bao gồm tượng Phật, tượng Thần tài, vòng đeo tay, chuỗi hạt tràng,…

Gỗ mun mang trong mình nhiều tính năng ứng dụng, tuy nhiên do yếu tố kinh tế, chỉ những không gian sang trọng và những người đam mê nghệ thuật mới có khả năng sở hữu và sử dụng gỗ mun để trang trí nội thất cho ngôi nhà của họ.

Các loại gỗ mun phổ biến hiện nay

Gỗ mun đen

Gỗ mun đen được coi là một loại gỗ duy nhất, vượt trội bởi sau quá trình chế biến kỹ lưỡng, bề mặt gỗ có độ bóng tuyệt vời mà không có loại gỗ có thể so sánh. Không chỉ thế, gỗ mun đen mang màu đen tuyền sang trọng và không hề có vẻ tom gỗ. Điều đáng chú ý là loại gỗ mun đen cũng không có nhiều dăm gỗ.

Tuy nhiên, gỗ Mun đen cũng có một số nhược điểm. Khi trải qua sự thay đổi đột ngột về nhiệt độ, như là việc đặt nó trong môi trường lạnh và sau đó mang ra ngoài, gỗ có thể xuất hiện những vết nứt nhỏ. Một trong những điểm yếu khác của loại gỗ này là khi bị hư hỏng, vết nứt thường lan từ bên trong ra ngoài, tạo ra các đường nứt dài trên bề mặt thân cây.

Gỗ mun sọc

Mun sọc thuộc loại gỗ quý hiếm, được xếp vào nhóm một, cùng với các loại sưa, trắc, và hoàng đàn. Gỗ mun sọc thường có màu xanh đen kết hợp với những sọc trắng tạo thành các đường kẻ tương phản. Các vân màu sáng cắt ngang theo chiều dọc của thân gỗ, tạo nên một mẫu vân tương tự với gỗ mun hoa, nhưng lại có dáng thẳng hơn.

Mun sọc có vẻ đẹp độc đáo với đặc điểm chất lượng gỗ mềm mịn, độ bền cơ học cao, khả năng chống mối mọt tự nhiên, cùng đặc tính gỗ nặng, mịn, cũng như sự cứng cáp và vững chắc.

Gỗ mun hoa

Gỗ mun hoa có độ cứng tương đối cao và giòn, do đó việc xử lý và chế tạo đòi hỏi kỹ năng và sự tỉ mĩ của thợ mộc để tránh làm hỏng cấu trúc của các vân gỗ. Gỗ mun hoa có giá thành rất đắt đỏ, khiến cho ít người có khả năng mua và sử dụng loại gỗ này.

Loại gỗ mun hoa này thường mang hoa văn sọc trắng, vàng và đen xen kẽ nhau, tạo nên một hình ảnh hài hòa. Về chất lượng, gỗ mun hoa được xếp hàng đầu trong các loại gỗ mun.

Gỗ mun sừng

Là một loại gỗ mang màu đen và có trọng lượng tương đương gỗ trắc, gỗ mun sừng nổi bật với độ cứng vô cùng cao mặc dù lại giòn. Ban đầu, gỗ mun sừng thường có màu vàng xanh kaki, nhưng khi thời gian trôi qua, màu sẽ chuyển dần từng bước thành màu đen, tương tự màu sừng. Các tôm gỗ và vân trên bề mặt gỗ dần mất đi theo thời gian.

Gỗ mun sừng thường mang lang trắng, đây là các đốt nhỏ xuất hiện trong thân cây khi cây còn nhỏ, thường nằm ở giữa thân gỗ. Trong nghệ thuật điêu khắc, nếu may mắn hoặc vô ý đặt được điểm lang trắng vào toàn khuôn mặt của pho tượng thì giá trị của những tác phẩm này có thể gấp vài lần so với tượng thông thường.

Gỗ mun sừng trước đây chủ yếu được tìm thấy tại rừng tỉnh Khánh Hòa, tuy nhiên ngày nay loài gỗ này gần như đã hoàn toàn biến mất do tình trạng suy thoái nguồn tài nguyên. Vân gỗ mun sừng có nét đẹp tinh tế và chi tiết các nét tương tự như gỗ Pơ mu ngay khi mới được chế tác, với các vằn vện độc đáo thay vì các vân màu đen, có màu sắc xanh vàng tương tự như màu phân ngựa.

Ưu điểm của gỗ mun sừng là có màu sắc đen nổi bật, vân gỗ mịn màng và khả năng đánh bóng tạo ra bề mặt rất đẹp, tạo ra giá trị cao trong việc chế tác đồ nội thất. Tuy nhiên, gỗ mun sừng có khuyết điểm là dễ nứt chân chim khi phải chịu biến đổi thời tiết. Do đó, loại gỗ này thường không phù hợp với những khu vực có điều kiện khí hậu khắc nghiệt.

Gỗ mun đuôi công

Mun Nam Phi, còn được biết đến với cái tên mun đuôi công, có nguồn gốc từ vùng Nam Phi. Trong số các loại gỗ mun như mun sừng, mun hoa và mun sọc, mun đuôi công thường xuất hiện trên thị trường nhiều hơn. Thớ gỗ mun đuôi công có kích thước lớn và nhiều, được ứng dụng trong thiết kế nội thất cũng như các vật phẩm trang trí mỹ nghệ lớn.

Gỗ mun này mang mùi nhẹ và hương vị khô, với xớ gỗ lớn và thô. Tuy dễ bị nứt, giá trị của loại gỗ mun này thường thấp hơn so với các loại khác trong dòng mun. Vân gỗ mun Nam Phi thường xen kẽ màu đen xanh và màu vàng, hình thành một mẫu vân đẹp và độc đáo.

Gỗ này tương đối mềm, chứa nhiều mùn gỗ hơn. Mặc dù mun Nam Phi không đạt được chất lượng cao như các loại mun khác nhưng vẫn nằm trong hàng gỗ mun cao cấp. Khi được sử dụng trong sản xuất đồ nội thất và các sản phẩm hoàn thiện, mun Nam Phi vẫn có thể tạo ra những tác phẩm đẹp và có giá trị cao.